Διάκριση ανάμεσα σε Ψυχολόγο, Ψυχοθεραπευτή, Ψυχαναλυτή και Ψυχίατρο.
Υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τις διαφορές μεταξύ αυτών των ειδικών και συγχέουν τι κάνουν και σε ποιον πρέπει να αποτανθούν.
1) Ο Ψυχολόγος είναι ο ειδικός που ασχολείται με τις ψυχικές – νοητικές λειτουργίες του ανθρώπου και τη συμπεριφορά του. Το επάγγελμα του ψυχολόγου είναι νομικά κατοχυρωμένο στην Ελλάδα και η άσκησή του απαιτεί τη σχετική άδεια από το υπουργείο υγείας. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία (άρθρο 1 του νόμου 991/79): «Ο ψυχολόγος στην άσκηση του επαγγέλματός του ερευνά και αξιολογεί την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου και εργάζεται με τις καθιερωμένες αρχές και μεθόδους της Επιστήμης της Ψυχολογίας για την αξιοποίηση και βελτίωσή τους..». Οι ψυχολόγοι μπορούν από το νόμο να παρέχουν ψυχολογική θεραπεία, αλλά πρακτικά είναι απαραίτητη μια μακροχρόνια εκπαίδευση σε κάποια θεραπευτική προσέγγιση(σωματική, συστημική, gestalt, συμπεριφοριστική κ.ά). Επίσης ο ψυχολόγος μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορα διαγνωστικά τεστ ανάλογα με το αίτημα για αξιολόγηση. Επίσης, μπορούν (πρακτικά είναι αναγκαίο) να ειδικευτούν σε επί μέρους τομείς όπως: κλινική ψυχολογία, σχολική ψυχολογία, ψυχολογία υγείας, κοινωνική ψυχολογία, επαγγελματικό προσανατολισμό ή εργασιακή ψυχολογία. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι ο ψυχολόγος δεν είναι ιατρός και δεν μπορεί να χορηγήσει φάρμακα.
2) Ο Ψυχοθεραπευτής συνήθως έχει ένα βασικό πτυχίο στις κοινωνικές/ ανθρωπιστικές επιστήμες (όπως ψυχολογία) ή στην ψυχιατρική και εκπαιδεύεται σε κάποια θεραπευτική προσέγγιση (ψυχοδυναμική, συστημική, gestalt κ.ά) επί 4-6 χρόνια σε θεωρητικά μαθήματα και κάνει πρακτική εξάσκηση με εποπτεία. Επιπλέον, στις περισσότερες προσεγγίσεις απαραίτητη είναι η προσωπική (ατομική και ομαδική) θεραπεία του εκπαιδευόμενου επί σειρά ετών. Ο Ψυχοθεραπευτής ασκεί το είδος ψυχοθεραπείας στο οποίο έχει μετεκπαιδευτεί, χωρίς αυτή η εκπαίδευση να είναι πανεπιστημιακή, όσον αφορά στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα δεν υφίσταται, προς το παρόν, επίσημη αναγνώριση και κατοχύρωση του επαγγέλματος του ψυχοθεραπευτή. Η Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδας (ΕΕΨΕ) πιστοποιεί τους ελληνικούς εκπαιδευτικούς οργανισμούς στις επιμέρους προσεγγίσεις ψυχοθεραπείας, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση Ψυχοθεραπείας (EAP).
Η ψυχοθεραπεία στηρίζεται στη λεκτική και μη επικοινωνία μεταξύ θεραπευτή- θεραπευόμενου. Η διάρκειά της ποικίλει. Μπορεί να είναι βραχύχρονη με συγκεκριμένο αριθμό συνεδριών ή μακροχρόνια χωρίς να ορίζεται από την αρχή πότε θα τελειώσει. Επιπλέον, κάθε θεραπευτική προσέγγιση βασίζεται στη δική της θεωρία- φιλοσοφία ζωής, η οποία οδηγεί σε διαφορετικό τρόπο κατανόησης των προβλημάτων του θεραπευόμενου, καθώς και στη χρησιμοποίηση διαφορετικών τεχνικών από μέρους του θεραπευτή. Τέλος, ούτε αυτός ο ειδικός μπορεί να χορηγήσει φάρμακα.
3) Ο Ψυχαναλυτής είναι ένας επαγγελματίας ψυχική υγείας, ο οποίος έχει εκπαιδευτεί στη θεραπευτική προσέγγιση της Ψυχανάλυσης. Ουσιαστικά, η Ψυχανάλυση είναι μία από τις κυριότερες μορφές ψυχοθεραπείας. Εντάσσεται δηλαδή στο προηγούμενο κομμάτι.
4) Ο Ψυχίατρος είναι γιατρός με ειδικότητα στην Ψυχιατρική, το επάγγελμά του είναι νομικά κατοχυρωμένο στην Ελλάδα και η άσκησή του απαιτεί τη σχετική άδεια από το Υπουργείο Υγείας. Ο Ψυχίατρος ασχολείται με την ψυχιατρική διάγνωση και θεραπεία σε ανθρώπους που η ψυχική τους κατάσταση είναι σημαντικά επιβαρυμένη και είναι μη λειτουργικοί στην καθημερινότητά τους. Βέβαια υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται κάποιος με πιο ελαφρά προβλήματα να ακολουθήσει μια φαρμακευτική αγωγή για μικρό χρονικό διάστημα και μπορεί παράλληλα να επεξεργάζεται τα θέματα που τον απασχολούν με έναν ψυχοθεραπευτή. Ο Ψυχίατρος μπορεί να μετεκπαιδευθεί επίσης σε κάποια μορφή ψυχοθεραπείας.
1) Ο Ψυχολόγος είναι ο ειδικός που ασχολείται με τις ψυχικές – νοητικές λειτουργίες του ανθρώπου και τη συμπεριφορά του. Το επάγγελμα του ψυχολόγου είναι νομικά κατοχυρωμένο στην Ελλάδα και η άσκησή του απαιτεί τη σχετική άδεια από το υπουργείο υγείας. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία (άρθρο 1 του νόμου 991/79): «Ο ψυχολόγος στην άσκηση του επαγγέλματός του ερευνά και αξιολογεί την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου και εργάζεται με τις καθιερωμένες αρχές και μεθόδους της Επιστήμης της Ψυχολογίας για την αξιοποίηση και βελτίωσή τους..». Οι ψυχολόγοι μπορούν από το νόμο να παρέχουν ψυχολογική θεραπεία, αλλά πρακτικά είναι απαραίτητη μια μακροχρόνια εκπαίδευση σε κάποια θεραπευτική προσέγγιση(σωματική, συστημική, gestalt, συμπεριφοριστική κ.ά). Επίσης ο ψυχολόγος μπορεί να χρησιμοποιεί διάφορα διαγνωστικά τεστ ανάλογα με το αίτημα για αξιολόγηση. Επίσης, μπορούν (πρακτικά είναι αναγκαίο) να ειδικευτούν σε επί μέρους τομείς όπως: κλινική ψυχολογία, σχολική ψυχολογία, ψυχολογία υγείας, κοινωνική ψυχολογία, επαγγελματικό προσανατολισμό ή εργασιακή ψυχολογία. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι ο ψυχολόγος δεν είναι ιατρός και δεν μπορεί να χορηγήσει φάρμακα.
2) Ο Ψυχοθεραπευτής συνήθως έχει ένα βασικό πτυχίο στις κοινωνικές/ ανθρωπιστικές επιστήμες (όπως ψυχολογία) ή στην ψυχιατρική και εκπαιδεύεται σε κάποια θεραπευτική προσέγγιση (ψυχοδυναμική, συστημική, gestalt κ.ά) επί 4-6 χρόνια σε θεωρητικά μαθήματα και κάνει πρακτική εξάσκηση με εποπτεία. Επιπλέον, στις περισσότερες προσεγγίσεις απαραίτητη είναι η προσωπική (ατομική και ομαδική) θεραπεία του εκπαιδευόμενου επί σειρά ετών. Ο Ψυχοθεραπευτής ασκεί το είδος ψυχοθεραπείας στο οποίο έχει μετεκπαιδευτεί, χωρίς αυτή η εκπαίδευση να είναι πανεπιστημιακή, όσον αφορά στην Ελλάδα. Στην Ελλάδα δεν υφίσταται, προς το παρόν, επίσημη αναγνώριση και κατοχύρωση του επαγγέλματος του ψυχοθεραπευτή. Η Εθνική Εταιρεία Ψυχοθεραπείας Ελλάδας (ΕΕΨΕ) πιστοποιεί τους ελληνικούς εκπαιδευτικούς οργανισμούς στις επιμέρους προσεγγίσεις ψυχοθεραπείας, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές που θέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση Ψυχοθεραπείας (EAP).
Η ψυχοθεραπεία στηρίζεται στη λεκτική και μη επικοινωνία μεταξύ θεραπευτή- θεραπευόμενου. Η διάρκειά της ποικίλει. Μπορεί να είναι βραχύχρονη με συγκεκριμένο αριθμό συνεδριών ή μακροχρόνια χωρίς να ορίζεται από την αρχή πότε θα τελειώσει. Επιπλέον, κάθε θεραπευτική προσέγγιση βασίζεται στη δική της θεωρία- φιλοσοφία ζωής, η οποία οδηγεί σε διαφορετικό τρόπο κατανόησης των προβλημάτων του θεραπευόμενου, καθώς και στη χρησιμοποίηση διαφορετικών τεχνικών από μέρους του θεραπευτή. Τέλος, ούτε αυτός ο ειδικός μπορεί να χορηγήσει φάρμακα.
3) Ο Ψυχαναλυτής είναι ένας επαγγελματίας ψυχική υγείας, ο οποίος έχει εκπαιδευτεί στη θεραπευτική προσέγγιση της Ψυχανάλυσης. Ουσιαστικά, η Ψυχανάλυση είναι μία από τις κυριότερες μορφές ψυχοθεραπείας. Εντάσσεται δηλαδή στο προηγούμενο κομμάτι.
4) Ο Ψυχίατρος είναι γιατρός με ειδικότητα στην Ψυχιατρική, το επάγγελμά του είναι νομικά κατοχυρωμένο στην Ελλάδα και η άσκησή του απαιτεί τη σχετική άδεια από το Υπουργείο Υγείας. Ο Ψυχίατρος ασχολείται με την ψυχιατρική διάγνωση και θεραπεία σε ανθρώπους που η ψυχική τους κατάσταση είναι σημαντικά επιβαρυμένη και είναι μη λειτουργικοί στην καθημερινότητά τους. Βέβαια υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται κάποιος με πιο ελαφρά προβλήματα να ακολουθήσει μια φαρμακευτική αγωγή για μικρό χρονικό διάστημα και μπορεί παράλληλα να επεξεργάζεται τα θέματα που τον απασχολούν με έναν ψυχοθεραπευτή. Ο Ψυχίατρος μπορεί να μετεκπαιδευθεί επίσης σε κάποια μορφή ψυχοθεραπείας.